جايگاه مدرسه سعادت در بافت قديم بندر بوشهر

بندر بوشهر روزگاري شکوه و جلال ساختمانها و رونق تجاري و بازرگاني آن شهرت جهاني داشت. اهميت سرزمين پرگهر بوشهر باعث گرديد امپراطوري ايلامي شهر ليان را آنجا بپا کند و پس از آن سلسله هاي پادشاهي هخامنشي ، اشکاني و ساساني به جهت ارتباط با ديگر تمدنهاي آن روزگار، اين بندر را گسترش دادند.
نادر شاه افشار که متوجه لزوم نيروي دريايي شده بود اقدام به ايجاد کارخانه کشتي سازي تحت نظر (جان التن) انگليسي نمود و طرح شهر بوشهر توسط شيخ ناصر خان ناخداباشي کشتيهاي نادر شاهي که از اعراب (ابوقهيره) بود ريخته شد. زمان کريمخان زند انگليسيها اجازه تاسيس تجارت خانه در بوشهر کسب کردند .
از آن پس کنسولگريها و نمايندگيهاي تجاري قدرتهاي بزرگ آن زمان در اين بندر مستقر شده و به تدريج بناهاي بزرگ و متعدد بافت قديم بوشهر را شکل دادند . بندر بوشهر به قول (لرد کرزن) از روي عرشه کشتي منظره زيبايي دارد. عمارت چند طبقه سنگي ، کوچه هاي سنگ فرش ، نخلستانهاي سرسبز و درختان کنار و بابل جلوه غريبي از دور به شهر مي دهد .
اين بندر زيبا و سرافراز نه تنها داراي رونق تجاري بوده بلکه از لحاظ فرهنگي نيز از پيش کسوتان علم و هنر به شمار مي رود .
مدرسه سعادت که از اولين مدارس ايران است در سال 1317 ه ق به دستور احمد خان دريابيگي ، حکمران بندر بوشهر که خود از فارغ التحصيلان دارالفنون بود تاسيس گرديد. در ابتدا دريابيگي در وسط شهر بوشهر خانه نزديک حسينيه ( برحه کازرونيها) منزل (حاج محمد حسين صفر ) را براي اين منظور اجاره کرد.
با افزايش تعداد شاگردان خانه اي که مدرسه در آن تشکيل يافته بود با آنکه بيش از ده اتاق داشت ، گنجايش بچه ها را نداشت ، دريابيگي به پيشنهاد اولياء مدرسه به ويره برادران سعادت در صد د بناي ساختماني در خارج شهر برآمد . آن زمان چهار محله دهدشتي ، شنبدي ، کوتي و بهبهاني مرکز شهر بود .
دريابيگي قطعه زميني را از ملک التجار جهت احداث مدرسه در خارج شهر (بيرون از چهار محله اصلي) بدست آورد ، محدوده زمين دو هکتار بود ، در آنجا شروع به ساختن مدرسه نمود. مدرسه که مشتمل بر شش کلاس بزرگ و يک سالن و چهار ايوان (راهروي ميان آنها با ديگر اتاقها) بود، به نام ( سعادت مظفري ) – نام پادشاه ايران مظفرالدين شاه ، نام برده شد و ايشان در عوض اعانه اي براي مدرسه پرداخت مي کرد. بافت قديم بوشهر بواسطه شرايط اقليمي گرم و مرطوب داراي بناهايي با خصوصيات و ويرگيهاي منحصر به فرد است که مدرسه سعادت نيز در اين بافت جاي گرفته و از آن مستثني نمي باشد . اکثر ساختمانهاي بافت قديم در دو و حتي سه طبقه مي باشند ، اما مدرسه سعادت در يک طبقه ساخته شده بود ، اين نوع معماري به (بيت ميلاني ) مشهور است .